ไม่เป็นปฏิปักษ์กับสิ่งแวดล้อม

          ธรรมดาแสงย่อมสว่าง เสียงย่อมดัง หน้าที่ของมันเป็นเช่นนั้นเอง เราไม่ใส่ใจฟังเสียก็หมดเรื่อง จงทำตัวเราไม่ให้เป็นปฏิปักษ์กับสิ่งแวดล้อม เพราะมันมีอยู่อย่างนี้ เป็นอยู่อย่างนี้เอง เพียงแต่ทำความเข้าใจกับมันให้ถ่องแท้ด้วยปัญญาอันลึกซึ้งเท่านั้น

                                                                                    หลวงปู่ดูลย์ อตุโล

การไปหลายสำนัก หลายอาจารย์

          การไปหลายสำนัก หลายอาจารย์ การปฏิบัติจะไม่ได้ผล เพราะการเดินหลายสำนักนี้คล้ายกับการเริ่มต้นปฏิบัติใหม่ไปเรื่อย เราก็ไม่ได้หลักธรรมที่แน่นอน บางทีก็เกิดความลังเล งวยงง จิตก็ไม่มั่นคง การปฏิบัติก็เสื่อม ไม่เจริญคืบหน้าต่อไป

                                                                                          หลวงปู่ดูลย์ อตุโล
                                                                                   

หยุดคิด หยุดนึก

          บอกให้หยุดคิด หยุดนึก ก็กลับไปคิดที่จะหยุดคิดเสียอีกเล่า แล้วอาการหยุดจะอุบัติได้อย่างไร จงกำจัดอวิชชาแห่งการหยุดคิด หยุดนึกเสียให้สิ้น เลิกล้มความคิดที่จะหยุดคิดเสียก็สิ้นเรื่อง


                                                                                        หลวงปู่ดูลย์ อตุโล

ใจไม่สงบ ก็ให้รู้ว่ามันไม่สงบ

          ใจไม่สงบ ก็ให้รู้ว่ามันไม่สงบ เพราะอยากสงบ มันจึงไม่สงบ ขอให้พยายามภาวนาไปเรื่อยๆ เถอะ สักวันหนึ่งจะได้สงบตามต้องการ

                                                                                            
                                                                                      หลวงปู่ดูลย์ อตุโล

อย่าปล่อยให้จิตแล่นไปสู่อารมณ์ภายนอก

          อย่าปล่อยให้จิตแล่นไปสู่อารมณ์ภายนอก ถ้าเผลอ เมื่อรู้ตัวให้รีบดึงกลับมา อย่าปล่อยให้มันรู้อารมณ์ดีหรือชั่ว สุขหรือทุกข์ ไม่คล้อยตามและไม่หักหาญ

                                                                                            หลวงปู่ดูลย์ อตุโล

การภาวนาพุทโธ

          การภาวนาพุทโธ

          ทำจิตให้เกิดอารมณ์เดียว อย่าส่งจิตออกนอก ให้จิตอยู่ในจิตและให้จิตภาวนาเอาเอง ให้จิตเป็นผู้บริกรรมพุทโธ พุทโธอยู่นั่นแหละ และพุทโธนั่นแหละจะผุดขึ้นในจิตของเรา เราจะได้รู้ว่า พุทโธ นั้นเป็นอย่างไร...

                                                                              หลวงปู่ดูลย์ อตุโล

พุทโธเป็นอย่างไร...

          พุทโธเป็นอย่างไร...
          เวลาภาวนาอย่าส่งจิตออกนอก ความรู้อะไรทั้งหลายทั้งปวงอย่าไปยึด ความรู้ที่เราเรียนกับตำรับตำรา หรือจากครูบาอาจารย์ อย่าเอามายุ่งเลย ให้ตัดอารมณ์ออกให้หมด แล้วก็ภาวนาไปให้มันรู้ รู้จากจิตของเรานั่นแหละ จิตของเราสงบ เราจะรู้เอง...
          ความรู้ที่ออกจากจิตที่สงบนั่นแหละ เป็นความรู้ที่ลึกซึ้งถึงที่สุด

                                                                                      หลวงปู่ดูลย์ อตุโล

จิตที่พ้นอารมณ์

          ศีรษะที่ปลงผมหมดแล้ว สัตว์เลื้อยคลานเล็กน้อยเช่น เหา ย่อมอาศัยอยู่ไม่ได้ฉันใด จิตที่พ้นจากอารมณ์ ขาดจากการปรุงแต่งแล้ว ทุกข์ก็อาศัยอยู่ไม่ได้ฉันนั้น


                                                                                      หลวงปู่ดูลย์ อตุโล

พ้นทุกข์ได้ก็ต่อเมื่อรู้จิตหนึ่ง

          แม้จบพระไตรปิฎกหมดแล้ว จำพระธรรมได้มากมาย มีคนเคารพนับถือมาก ทำการก่อสร้างวัตถุได้อย่างมากมาย หรือสามารถอธิบายถึง อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา ได้อย่างละเอียดแค่ไหนก็ตาม ถ้ายังประมาทอยู่ ก็ยังว่าไม่ได้รสชาติของพระพุทธศาสนาแต่ประการใด เพราะสิ่งเหล่านี้เป็นของภายนอกเท่านั้น

          เมื่อพูดถึงประโยชน์ก็เป็นประโยชน์ภายนอก คือเป็นไปเพื่อสงเคราะห์สังคม เพื่อสงเคราะห์ผู้อื่น เพื่อสงเคราะห์อนุชนรุ่นหลัง หรือเพื่อสัญลักษณ์ของศาสนวัตถุ ส่วนประโยชน์ของตนที่แท้นั้นคือ ความพ้นทุกข์ จะพ้นทุกข์ได้ก็ต่อเมื่อรู้จิตหนึ่ง

          จิตที่ส่งออกนอก เป็นสมุทัย
          ผลอันเกิดจากจิตที่ส่งออกนอก เป็นทุกข์
          จิตเห็นจิตอย่างแจ่มแจ้ง เป็นมรรค
          ผลอันเกิดจากจิตเห็นจิต เป็นนิโรธ

                                                                                          หลวงปู่ดูลย์ อตุโล

ความคิดเห็นเรื่องการเวียนว่ายตายเกิด

          แม้จะมีคนเป็นกลุ่ม อยากฟังความคิดเห็นของหลวงปู่เรื่องเวียนว่ายตายเกิด ยกบุคคลมาอ้างว่า ท่านผู้นั้นผู้นี้สามารถระลึกชาติย้อนหลังได้หลายชาติว่าตนเคยเกิดเป็นอะไรบ้าง และใครเคยเป็นแม่เป็นญาติกันบ้าง ... หลวงปู่ว่า

         "เราไม่เคยสนใจเรื่องอย่างนี้ แค่อุปจารสมาธิก็เป็นได้แล้วทุกอย่าง มันออกไปจากจิตทั้งหมด อยากรู้อยากเห็นอะไร จิตมันบันดาลให้รู้ให้เห็นได้ทั้งนั้น และรู้ได้เร็วเสียด้วย หากพอใจเพียงแค่นี้ ผลดีที่ได้ก็คือ ทำให้กลัวการเวียนว่ายตายเกิดในภพที่ตํ่า แล้วตั้งใจทำดี บริจาคทาน รักษาศีล แล้วก็ไม่เบียดเบียนกัน พากันกระหยิ่มยิ้มย่องในผลบุญของตน ส่วนการที่จะกำจัดกิเลสเพื่อทำลายอวิชชา ตัณหา อุปาทาน เข้าถึงความพ้นทุกข์อย่างสิ้นเชิง อีกอย่างหนึ่งต่างหาก."


                                                                                      หลวงปู่ดูลย์ อตุโล

การศึกษาธรรม 2 วิธี

การศึกษาธรรมด้วยการอ่าน การฟัง สิ่งที่ได้ก็คือสัญญา (ความจำได้) 

  การศึกษาธรรมด้วยการลงมือปฏิบัติ สิ่งที่เป็นผลของการปฏิบัติ

คือ ภูมิธรรม

หลวงปู่ดูลย์ อตุโล

ธรรมะไม่ได้ช่วย...

           มีไฟไหม้ใหญ่ในจังหวัดสุรินทร์...........

          หลายรายเลิกเข้าวัดทําบุญ เพราะธรรมะไม่ช่วยให้เขาพ้นจากไฟไหม้ หลวงปู่ได้กล่าวว่า “ไฟมันทําตามหน้าที่ของมัน ธรรมะไม่ได้ช่วยใครในลักษณะนั้น หมายความว่า ความอันตรธาน ความวิบัติ ความเสื่อมสลาย ความพลัดพรากจากกัน  สิ่งเหล่านี้มันมีประจําโลกอยู่แล้ว ทีนี้ผู้มีธรรมะ ผู้ปฏิบัติธรรมะเมื่อประสบกับภาวะเช่นนั้นแล้ว จะวางใจอย่างไรจึงไม่เป็นทุกข์ อย่างนี้ต่างหาก ไม่ใช่ธรรมะช่วยไม่ให้แก่ ไม่ให้ตาย ไม่ให้หิว ไม่ให้ไฟไหม้ ไม่ใช่อย่างนั้น”

                                                                                หลวงปู่ดูลย์ อตุโล

เมื่อจิตกระทบอารมณ์

          เมื่อจิตกระทบเข้ากับอารมณ์ภายนอกอย่างไร ก็ให้หยุดอยู่แค่นั้น, อย่าไปทะเลาะวิวาทโต้แย้ง, อย่าไปเอออวยเห็นดีเห็นงาม ให้จิตได้โอกาสก่อรูปก่อร่างเป็นตุเป็นตะ เป็นเรื่องเป็นราวยืดยาวออกไป อย่าไปวิพากษ์วิจารณ์ต่อไป อย่าไปใส่ใจอีกต่อไป พอกัน เพียงรู้อารมณ์เท่านี้เอง หยุดกันเพียงเท่านี้
 
                                                                                                 หลวงปู่ดูลย์ อตุโล

พระอรหันต์ไม่ได้รู้อะไรมาก

          ที่จริงพระอรหันต์ทั้งหลายท่านไม่ได้รู้อะไรมากมายเลย เพียงแต่เจริญจิตให้รู้แจ้งใน ขันธ์๕, แทงตลอดในปฏิจจสมุปบาท, หยุดการปรุงแต่ง, หยุดการแสวงหา, หยุดกริยาจิต มันก็จบแค่นี้ เหลือแต่ บริสุทธิ์ สะอาด สว่าง ว่าง มหาสุญตา ว่างมหาศาล

                                                                             หลวงปู่ดูลย์ อตุโล

ธรรมเกิดทุกที่ ถ้าตั้งใจ

ไม่จำเป็นต้องหอบสังขารนี้ไปที่ไหน

ถ้าตั้งใจจริงแล้ว
นั่งอยู่ที่ไหน
ธรรมก็เกิดที่ตรงนั้น

นอนอยู่ที่ไหน ยืนอยู่ที่ไหน
เดินอยู่ที่ไหน
ธรรมก็เกิดที่ตรงนั้นแล

หลวงปู่ดูลย์ อตุโล

จงปฏิบัติอย่างคนโง่

จงปฏิบัติอย่างคนโง่   

อย่าปฏิบัติอย่างคนรู้มาก

หลวงปู่ดู่ พรหมปัญโญ

ปาฏหาริย์อันอัศจรรย์

ไม่มีปาฏิหาริย์อันใด
จะอัศจรรย์เท่ากับ
การฝึกหัด อบรมพัฒนาตนเอง
จากความเป็นปุถุชน
ไปสู่ความเป็นอริยชน

หลวงปู่ดู่ พรหมปัญโญ

แก้ที่ตัวเราเป็นเรื่องของธรรม

          เรื่องของคนอื่น เราไปแก้เขาไม่ได้ ที่แก้ได้คือตัวเรา แก้ข้างนอกเป็นเรื่องของโลก แต่แก้ที่ตัวเรานี่ เป็นเรื่องของธรรม


                                                                                          หลวงปู่ดู่ พรหมปัญโญ

คนรู้ธรรม-คนมีธรรม

คนรู้ธรรมะชอบเอาชนะผู้อื่น
แต่คนมีธรรมะชอบเอาชนะตนเอง

หลวงปู่ดู่ พรหมปัญโญ

อานิสงส์สร้างพระโดยหลวงปู่ดู่

          สร้างพระ 1 องค์ ได้อานิสงส์ 5 กัป ไม่ว่าเล็กหรือใหญ่ สร้างด้วยอะไรก็ตาม (หมายความว่าบุญกุศลจะตามหนุนส่งท่านไปทุกภพทุกชาตินานถึง 5 กัป........) คนที่สร้างหลวงพ่อโสธร หลวงพ่อบ้านแหลม หลวงพ่อไร่ขิง ตอนนี้เขาเหล่านั้นยังเป็นเทพบุตรเทพธิดา และพรหมในชั้นต่าง ๆ เสวยความสุขอย่างไม่มีจบสิ้น เพราะผลบุญที่ได้นี้มันต่อเนื่อง เมื่อมีคนไปกราบไปไหว้หลวงพ่อที่หนึ่ง สายบุญเหล่านั้นก็จะไหลไปยังเทพบุตรเทพธิดาอย่างต่อเนื่องเหมือนสายน้ำตก แกก็ลองนึกดูเถิดว่า วัน ๆ หนึ่งมีคนไปกราบหลวงพ่อเหล่านั้นมากเพียงไร

                                                                                   หลวงปู่ดู่ พรหมปัญโญ

ธรรมแท้ๆ เกิดในตัวของเรา

ถ้าเป็นโลกแล้ว จะมีแต่ส่งออกไปข้างนอกตลอดเวลา

แต่ถ้าคิดสิ่งที่เป็นธรรมแล้ว
ต้องวกกลับเข้ามาหาตัวเอง

เพราะธรรมแท้ๆ
ย่อมเกิดในตัวของเรานี้ทั้งนั้น
“โลกเท่าแผ่นดิน ธรรมเท่าปลายเข็ม”

เรื่องโลกมีแต่เรื่องยุ่งของคนอื่นทั้งนั้นไม่มีที่สิ้นสุด

เราไปแก้ไขเขาไม่ได้
ส่วนเรื่องธรรมนั้นมีที่สุด มาจบที่ตัวเรา  

ให้มาไล่ดูตัวเอง แก้ไขที่ตัวเราเอง...
 ตนของตนเตือนตนด้วยตนเอง

หลวงปู่ดู่ พรหมปัญโญ

พระรัตนตรัยดีกว่าคาถาอาคม

          ไม่ต้องไปเรียนหรอกคาถาอาคมน่ะ มาเอาพระรัตนตรัยดีกว่า พระรัตนตรัยมีครบทุกอย่าง ไม่ว่าจะเป็นคงกระพันชาตรี  เมตตามหานิยม มีครบหมด


                                                                                     หลวงปู่ดู่ พรหมปัญโญ

ทางลัดสู่จิตขาวรอบ

          การทำจิตให้ขาวสะอาดรอบ เรามีวิธีการลัดที่ทำได้โดยไม่ยาก และไม่ต้องสนใจว่าเป็นสมถะภาวนาหรือวิปัสสนากรรมฐานภาวนา หลักมีอยู่อย่างเดียวว่าเรากำหนดปล่อยวางอารมณ์ ทำให้จิตใจว่างจากอารมณ์ หรือทำให้เข้าถึงจิตเดิม อันนี้ก็ไม่ต้องไปศึกษาเล่าเรียนอะไรหลายๆ อย่าง เมื่อจิตสงบ จิตผ่องใสแล้ว ก็จะเกิดญาณขึ้นมาทีหลัง หรือทำจิตให้บรรลุถึงขั้นความเป็นทิพย์ แล้วก็ย่อมจะสำเร็จประโยชน์ในโลกียะ หรือโลกุตระ ตามสมควรแก่บุญวาสนาบารมีของตน

                                                                              หลวงปู่ดาบส สุมโน

ถ้าใจมี “ธรรม” เป็นที่อยู่

ถ้าใจมี “ธรรม” เป็นที่อยู่แล้ว
จะอยู่ที่ไหนก็อยู่ได้ ไม่มีความเดือดร้อน

แต่ถ้าใจนั้นไม่มีธรรมเป็นเครื่องอยู่แล้ว
ต่อให้นั่งนอนอยู่ในปราสาททอง
ก็ไม่มีความสุข
เพราะไฟกิเลสมันเผาผลาญหัวใจ
ให้ได้รับความเดือดร้อนอยู่มิเว้นวาย

หลวงปู่ชอบ ฐานสโม

จุดหมายของนักปราชญ์

นักปราชญ์จะไม่มัวหลงงมงาย
อยู่กับความรู้ภายนอก อันเป็นโลกียอภิญญา
จุดหมายปลายทางของปวงปราชญ์ราชบัณฑิตนั้น
อยู่ที่การกำจัดอาสวกิเลส
ที่หมักดองอยู่ในกมลสันดาน

ของเราให้หมดไป สิ้นไป
โดยไม่เหลือแม้แต่เชื้อต่างหาก

หลวงปู่ชอบ ฐานสโม

ไม่มีทุกข์เพราะไม่มีรัก

ความโศกก็ดี ความร่ำไรก็ดี ความทุกข์ก็ดี มากมายหลายอย่างนี้
มีอยู่ในโลก เพราะอาศัยสัตว์หรือสังขารอันเป็นที่รัก

เมื่อไม่มีสัตว์หรือสังขารอันเป็นที่รัก
ความโศก ความร่ำไรและความทุกข์เหล่านี้ย่อมไม่มี

เพราะเหตุนั้นแล ผู้ใดไม่มีสัตว์หรือสังขารอันเป็นที่รักในโลกไหนๆ
ผู้นั้นเป็นผู้มีความสุข ปราศจากความโศก

เพราะเหตุนั้น ผู้ปรารถนาความไม่โศก อันปราศจากกิเลสดุจธุลี
ไม่พึงทำสัตว์หรือสังขารให้เป็นที่รัก ในโลกไหนๆ ฯ

พระไตรปิฎก ฉบับบาลีสยามรัฐ (ภาษาไทย) เล่มที่ ๒๕ หน้าที่ ๑๕๕/๔๑๘

ละวางได้ด้วยจิตที่มีภูมิธรรม

จะแพ้หรือชนะ จะละหรือวางได้
เป็นเรื่องของดวงจิตตนเองที่มีภูมิธรรม ที่สร้างขึ้น
ฉะนั้น ท่านจึงสอนอย่าให้ติดตำรา
ติดสมมติบัญญัติ
ปฏิบัติตนให้พ้นทั้งหมด
จึงจะเป็นไป
เพื่อความบริสุทธิ์สะอาด

ท่านพ่อลี ธัมมธโร

ปริศนางานบุญ-สร้างพระของท่านพ่อลี

       เคยมีท่านเจ้าคุณรูปหนึ่งถามท่านพ่อลีว่า "ในเมื่อเป็นพระกรรมฐาน ดำเนินในปฏิปทาของท่านพระอาจารย์มั่น ภูริทัตโตแล้ว ทำไมท่านจึงชอบนำพาเหล่าบรรดาญาติโยม จัดงานบุญงานกุศลสร้างพระอยู่เป็นประจำไม่มุ่งเน้นพาเหล่าบรรดาญาติโยมให้ปฏิบัติภาวนาล่ะ?"

      ท่านพ่อลีท่านก็ตอบท่านเจ้าคุณรูปนั้นว่า "เกล้ากระผม ทำนาไม่ได้เอาข้าวอย่างเดียว แกลบผมก็เอา รำผมก็เอา ฟางผมก็เอา ขอรับ"

                                                                            ท่านพ่อลี ธัมมธโร

จิตเป็นกลาง เป็นทางนิพพาน

จงเฝ้าดูจิตอยู่ภายใน ไม่ปรุงแต่งทั้งบุญทั้งบาป
ทำจิตเป็นกลางอยู่ ไม่ติดโลกนี้โลกหน้า เป็นทางเข้าสู่นิพพาน

ครูบาบุญชุ่ม ญาณสํวโร